Gan là một trong những
cơquan rất quan trọng của cơ thể nhưng cũng rất thường bị lãng quên. Trừ khi
chúng ta đã có một vấn đề nào đó với các chức năng của gan, bằng không thì
chúng ta rất ít khi quan tâm đến những công việc mà cơquan này vẫn âm thầm thực
hiện.Các tế bào gan kiên trì hoạt động một cách lặng lẽ để đảm bảo sức khỏe
bình thường cho chúng ta. Thật khó mà có thể đưa ra một sựso sánh tầm quan trọng
của gan với các cơ quan “nổi tiếng” khác như tim, phổi..... Nhưng nếu có thể dành
một chút thời gian đểtìm hiểu vềnhững chức năng của gan, có lẽ nhiều người sẽ rất
lấy làm ngạc nhiên. Gan giúp cho cơ thể lọc sạch các độc tố trong máu và vì thế
giúp vào việc nuôi dưỡng các tế bào của cơ thể. Gan kiểm soát tất cảnhững dưỡng
chất được thu nạp từ hệ tiêu hóa trước khi cho phép cơ thể sử dụng. Gan làm nhiệm
vụ chế biến, tích luỹvà điều hoà việc cung cấp năng lượng cho cơ thể vào những
lúc thiếu hụt. Gan giúp cân bằng hàm lượng các chất đường, mỡ, cholesterol và
nhiều loại protein khác nhau. Gan cũng giúp vào việc bài tiết độc tố trong cơthểqua
các đường tiểu và đại tiện. Gan còn góp phần quan trọng trong việc lưu thông
các tế bào máu, ngăn ngừa sự tích luỹ của các phân tửlạ để tránh gây ra bệnh thủng
nước (edema). Ngoài các chức năng đó, gan còn tác động hỗ tương với nhiều cơ quan
khác trong việc giữ cho cơ thể được ở trong điều kiện sức khoẻ tốt nhất. Theo sự
hiểu biết của y học hiện nay, gan đảm nhận hơn 500 chức năng khác nhau. Quả là
một vai trò đáng kinh ngạc! Điều đáng chú ý là, những thương tổn của gan thường
rất khó nhận biết, thường âm ỉ kéo dài rất lâu trước khi bộc phát. Vấn đề là do
nơi việc gan có khả năng tự chữa lành những thương tổn của nó trong nhiều trường
hợp mà không cần đến sự can thiệp nào khác từ bên ngoài, và thường là vẫn hoạt
động rất bình thường ngay cả khi đã bị thương tổn, nên có rất ít những dấu hiệu
cảnh báo để nhận ra. Mặc dù vậy, với một số nguyên nhân gây thương tổn như bị tấn
công bởi siêu vi, vi trùng, ký sinh trùng, độc tố đặc biệt...
gan có thể bị hủy hoại
một cách nhanh chóng nếu không được can thiệp, điều trị thích hợp và kịp thời.
Vì thế, sự hiểu biết vềgan
và các bệnh của gan là tối cần thiết, giúp chúng ta có thể phát hiện và xử lý kịp
thời những vấn đề về gan, tránh được rất nhiều hậu quả nghiêm trọng về sau.
Trong hầu hết các bệnh về gan, nguyên nhân chính dẫn đến hậu quả nghiêm trọng
thường vẫn là do sự phát hiện muộn màng. Do nơi vai trò hết sức quan trọng của
gan, nên bệnh viêm gan từ lâu đã trở thành một mối đe doạ khủng khiếp cho nhiều
người. Một khi gan đã bị thương tổn không hồi phục, mạng sống của cơthểxem như bị
đe doạ nghiêm trọng.Ngày nay, chúng ta hiểu biết về gan khá nhiều hơn so với trước
đây. Chính nhờ đó, y học có thể can thiệp tích cực hơn đối với các bệnh của
gan. Những phương pháp mới giúp người ta xác định được bệnh trạng một cách
nhanh chóng và chính xác hơn, cũng như điều trị nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, do những người bệnh thường không có được những hiểu biết tối thiểu
cần thiết, nên thường
vô tình làm cho bệnh phát triển nhanh chóng hơn, hoặc lây lan căn bệnh quái ác
này sang những người thân chung quanh mình. Trước thực trạng đó, các chứng bệnh
viêm gan do các loại siêu vi khác nhau gây ra vẫn tiếp tục là mối đe doạ cho rất
nhiều người.Nói tóm lại, những hiểu biết về gan và các bệnh của gan là rất cần
thiết cho tất cảmọi người. Nếu bản thân mỗi người không có đủ kiến thức để đề phòng
và chủ động trong việc ngăn ngừa và phát hiện bệnh, thì khảnăng nhờcậy vào các
bác sĩ để biết được điều này hiện nay là rất thấp, bởi vì các triệu chứng lâm
sàng của bệnh gan thường là rất mờ nhạt, không đáng kể mấy. Một khi chúng ta nhận
ra các triệu chứng rõ ràng thì sựviệc thường là đã quá muộn màng... Với những
suy nghĩ đó, chúng tôi đã không ngại sự hiểu biết kém cỏi của mình, cố gắng
biên soạn tập sách nhỏ này từ nhiều nguồn tư liệu tổng hợp được trên các sách
báo y học nước ngoài hiện đang lưu hành, nhằm cung cấp cho những ai quan tâm có
thể có được những thông tin tối thiểu, những hiểu biết cơ bản nhất về gan và
các chứng viêm gan.
Vì
thế, tập sách không nhằm mục đích đi sâu vào nghiên cứu hoặc phân tích vấn đề từ
góc độ chuyên môn, mà sẽ trình bày các kiến thức đơn giản nhưng cần thiết theo
cách giản dị và dễ hiểu nhất. Mong muốn của chúng tôi không nhằm đến việc thông
qua tập sách này giúp mọi người có thể điều trị được bệnh viêm gan không cần
bác sĩ, mà chỉ đơn giản là giúp mọi người hiểu biết tốt hơn để có thể bảo vệ cho
cơ thể của chính mình, phát hiện kịp thời các chứng viêm gan, cũng như nếu
không may đã mắc phải các vấn đề về gan thì có thể“biết để sống tốt hơn”. Trên
tinh thần đó, chúng tôi mong mỏi được đón nhận những lời chỉ giáo từ mọi phía,
để nội dung tập sách sẽ hoàn thiện hơn và có thể loại bỏ được những sai sót chắc
chắn không sao tránh khỏi trong lần xuất bản này.
NGUYỄN MINH TIẾN