… Một nhân vật bình dị, đời thường, nhưng lại lớn lao. Kết thúc
vở kịch là một cảnh đối lập độc đáo, sự đối lập giữa Tổng thống Niquesonne đang
sống trong phòng làm việc ở Nhà Trắng và Bác Hồ vừa qua đời. Tông thống Mỹ
Niquesonne thì bị dân Mỹ biểu tình coi là một thây ma chính trị, còn Bác Hồ thì
được dân chúng Việt Nam tôn vinh qua lời dân chúng đồng thanh xen kẽ với lời
của Lĩnh xướng:
“Người đi trong giấc mơ
của chúng ta
Người đi dép cao su
Người của tối tăm và
nghèo khổ
Người ngủ không nhiều
Người đi trong những giấc
mơ của chúng ta
Người quét nhà và nhà
chiến lược
Người cùng khổ có vầng
trán cao cao
Người mà ai cũng gọi là
Bác Hồ
Hồ Chí Minh, người soi
sáng
Người mà cà dân tộc nhắc
tên
Người ngủ không nhiều
Người đi trong những giấc
mơ của chúng ta
Người đi dép cao su”.
Khán giả cảm nhận rõ hình tượng con người bình dị đời thường
nhưng lại vô cùng lớn lao khi vở kịch hạ màn .
Bản dịch này chắc chắn
không tránh khỏi còn nhiều thiếu sót ; chúng tôi chân thành mong được sự góp ý
của bạn đọc. Nhân đây chúng tôi xin cảm
ơn Hội Nhà Văn Việt Nam và Trung tâm Nghiên cứu Quốc học đã tạo điều kiện để
bản dịch này được ra mắt bạn đọc. Chúng tôi cũng xin cảm ơn bác Vũ Triệu,
nguyên bí thư thứ nhất Đại sứ quán Việt Nam tại Angiêri đã cung cấp cho chúng
tôi bút tích của K. Yacine đề tặng cuốn
sách cho bác Vũ Triệu [“Tặng đồng chí Vũ Triệu để kỷ niệm Việt Nam tổ quốc của
những người tự do - Alger 4 tháng Tám 1980”]. Trong tấm ảnh nhỏ, từ phải sang
trái là K. Yacine, Vũ Triệu và danh họa Angiêri M. Issiakhem.
Hà Nội, tháng 12 năm 2010
PHÙNG VĂN TỬU