Gánh hàng hoa
thuộc dòng tiểu
thuyết lãng mạn giai đoạn 1930 - 1945, do Nhất Linh và Khái Hưng, hai cây bút
chủ lực của phong trào Tự lực văn đoàn đứng tên đồng tác giả.
Tiểu thuyết miêu tả cuộc sống của tầng lớp trí thức nghèo ở Hà Nội
trong những năm 30 của thế kỷ XIX. Chàng thư sinh tên Minh có vợ là Liên - một
cô gái đẹp người đẹp nết làm nghề trồng và bán hoa ở làng hoa Ngọc Hà, ngoại
thành Hà Nội.
Cuộc sống vợ chồng buổi ban đầu tuy khó khăn, vất vả nhưng vui vẻ
và hạnh phúc. Liên yêu chồng tha thiết, ngày đêm tần tảo buôn bán, chắt chiu
tiền bạc nuôi chồng ăn học cho đến ngày Minh đỗ đạt. Sau buổi tiệc họp mặt mừng
thi đỗ ở nhà người bạn thân là Văn, do say rượu, Minh ngã bị thương ở mắt,
chàng bị lòa và tạm thời không thấy ánh sáng trong một thời gian dài.
Để giúp Minh khuây khỏa và thấy mình còn giá trị giúp ích cho đời,
Văn gợi ý cho Minh viết chuyện đăng báo. Những bài viết kể về tâm sự một người
mù của Minh bất ngờ tạo được tiếng vang và Minh nhanh chóng trở thành nhà văn
nổi tiếng.
Nhờ có tiền nhuận bút viết báo của chồng, Liên thuê được bác sĩ
phẫu thuật mắt, đem lại ánh sáng cho Minh. Tuy nhiên, khi mắt được chữa lành,
Minh buồn rầu nhận ra nhan sắc của Liên kém xưa rất nhiều vì những tháng ngày
nàng khó nhọc chăm nom chàng bệnh. Đặc biệt, anh hào quang danh vọng đã làm
thay đổi hoàn toàn suy nghĩ, bản chất của Minh. Dưới mắt Minh, Liên trở nên quê
mùa, xấu xí. Vì vậy, ngay sau khi mắt được chữa lành, Minh đã bỏ nhà, bỏ người
vợ hiền dứt áo ra đi, chìm đắm vào những cuộc ăn chơi trụy lạc.
Ăn chơi đến lúc thân tàn ma dại, Minh ăn năn hối hận và cuối cùng,
chàng dũng cảm quyết định trở về nhà để bắt đầu "một quãng đời mới trong
nếp nhà tranh đầy hoa và ánh sáng".
Gánh hàng hoa
là một trong những
tác phẩm tiêu biểu của Khái Hưng và Nhất Linh, được viết bằng văn phong nhẹ
nhàng, trong sáng, đầy cảm xúc, một lối thể hiện rất mới trong bối cảnh văn
chương lúc bấy giờ. Nội dung tiểu thuyết xoay quanh câu chuyện đời thường và
giản dị, nhưng ẩn chứa bên trong ý nghĩa triết lý cao đẹp về giá trị đích thực
của tình yêu và tình bạn.