Cách nay tròn một thế kỷ, ngày 5 tháng 6 năm 1911, từ bến cảng Sài Gòn, người thanh niên Nguyễn Tất Thành - Văn Ba với lòng yêu nước nhiệt thành, tình thương dân vô hạn, nghị lực phi thường đã ra nước ngoài, bôn ba qua các châu lục, lao động, học tập, tham gia hoạt động cách mạng để tìm đường cứu nước cứu dân cho dân tộc Việt Nam. Năm nay, nhân dịp kỷ niệm 100 năm sự kiện lịch sử trọng đại đó, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo khoa học “Chủ tịch Hồ Chí Minh -  Hành trình tìm đường cứu nước”.

Theo chân Bác với những sự kiện trọng đại của cuộc Hành trình vĩ đại, các báo cáo khoa học đã cung cấp những thông tin, tư liệu khá đầy đủ về quê hương, gia đình, tuổi niên thiếu của Nguyễn Sinh Cung, những năm tháng miệt mài trau dồi tri thức, từ đó hình thành trí tuệ và ý chí, khát vọng ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành. Và hoài bão ấy đã được kết tụ ở Sài Gòn, nơi có vai trò quyết định đối với sự lựa chọn con đường cứu nước của Người, là nơi định đoạt dứt khoát thái độ của Nguyễn Tất Thành - Văn Ba vào năm 1911 để từ thành phố này Người xuất dương tìm đường cứu nước, tạo nên mốc son lịch sử với sự kiện trọng đại ngày 5 tháng 6 cách đây 100 năm.

Qua bao thập kỷ, qua hàng chục nước của các châu lục Á - Âu - Phi - Mỹ, lao động, học tập, nghiên cứu, hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc được các tham luận khoa học tổng kết, đánh giá, nhận thức mới; từ đó đã làm rõ nét các chặng đường của cuộc Hành trình vĩ đại 30 năm bôn ba khắp các châu lục của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh vừa tìm đường cứu nước, vừa kiên trì chiến đấu đầy bản lĩnh và trí tuệ để bảo vệ con đường giải phóng dân tộc Việt Nam, xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân chủ, giàu mạnh. Từ những giá trị lịch sử của cuộc Hành trình cứu nước vĩ đại của Bác Hồ, nhiều đại biểu đã mang đến Hội thảo những báo cáo khoa học thể hiện tình cảm thiêng liêng, trách nhiệm và quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng, toàn dân ta “vững bước theo con đường Bác Hồ đã chọn”. Để phát huy hiệu quả xã hội của Hội thảo, góp phần giáo dục, bồi dưỡng nhận thức về truyền thống yêu nước, lịch sử cách mạng, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng và tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cán bộ, đảng viên, đoàn viên, công chức, chiến sĩ và nhân dân; từ đó nâng cao lòng tự hào, niềm vinh dự của thành phố Hồ Chí Minh, nơi khởi đầu cuộc hành trình của Bác, nơi đầu sóng ngọn gió của miền Nam “thành đồng Tổ quốc”, nâng cao trách nhiệm của Đảng bộ và nhân dân thành phố mang tên Người trong sự nghiệp xây dựng thành phố trở thành thành phố xã hội chủ nghĩa, văn minh, hiện đại, Ban Tổ chức Hội thảo tuyển chọn các báo cáo khoa học để xuất bản thành sách theo chủ đề Hội thảo: “Chủ tịch Hồ Chí Minh - Hành trình tìm đường cứu nước”.

Chủ đề Hội thảo và nội dung các tham luận được chọn để xuất bản thể hiện trong 4 phần chính: 1. Những vấn đề chung; 2. Đầu thế kỷ XX - từ Sài Gòn Người ra đi tìm đường cứu nước; 3. Cuộc Hành trình vĩ đại; 4. Vững bước trên con đường Người đã chọn.