“ Nguyễn Tất Thành sinh ngày 19-5-1890 tại quê mẹ ở làng Hoàng Trù. Quê cha ở làng Kim Liên (còn gọi là làng Sen), cách quê mẹ 2 km. Hai làng thuộc xã Chung Cự, tổng Lâm Thịnh, huyện Nam Đàn (nay thuộc xã Kim Liên, huyện Nam Đàn), tỉnh Nghệ An. Cha là ông Nguyễn Sinh Sắc tức Nguyễn Sinh Huy (1862 - 1929). Mẹ là bà Hoàng Thị Loan (1868 - 1901), làm nghề nông và dệt vải. Gia đình có bốn anh chị em. Chị gái là bà Nguyễn Thị Thanh, còn có hiệu là Bạch Liên (1884 - 1954). Anh trai là Nguyễn Sinh Khiêm, tên tự là Tất Đạt (1888 - 1950). Em trai là Nguyễn Sinh Xin (1900 - 1901).

Năm 1895, ông Nguyễn Sinh Sắc đưa cả gia đình vào Huế. Ông vừa đi dạy vừa kèm việc học cho hai con. Thuở niên thiếu, Nguyễn Tất Thành học chữ Hán với nhiều thầy giáo. Người thầy đầu tiên chính là ông Nguyễn Sinh Sắc, thân sinh của Người. Ở quê nhà, từ năm 1901 đến năm 1905 Nguyễn Tất Thành còn theo học với các thầy Hoàng Phan Quỳnh, Vương Thúc Quý và Trần Thân.

Từ tháng 9-1905, Nguyễn Tất Thành theo học lớp dự bị (préparatoire) tại Trường tiểu học Pháp - Việt Đông Ba. Ở đây, lần đầu tiên Người tiếp xúc với khẩu hiệu: Tự do Bình đẳng - Bác ái. Tháng 9-1907, Người vào học lớp trung đẳng (moyen) tại Trường Quốc học Huế. Năm 1908, phong trào kháng thuế nổ ra ở Trung Kỳ, Nguyễn Tất Thành có tham gia cuộc biểu tình chống thuế của nông dân Thừa Thiên nên bị buộc phải thôi học. Tháng 9-1909, Bác Hồ theo học tiếng Pháp với thầy Phạm Ngọc Thọ (thân sinh của cố Bộ trưởng Y tế Phạm Ngọc Thạch) ở Quy Nhơn.

Năm 1910, trên đường từ Quy Nhơn vào Sài Gòn, Nguyễn Tất Thành vào dạy học ở trường Dục Thanh (Phan Thiết). Người dạy hai môn: chữ Hán và Thể dục.

Tháng 2-1911, Nguyễn Tất Thành vào Sài Gòn, xin vào làm và học ở một trường đào tạo nhân viên và công nhân hàng hải. Nhờ một người bạn, anh đã xin vào làm trên tàu Amiral Latouche Tréville của Hãng Vận tải Hợp nhất, bắt đầu hành trình rời Tổ quốc đi xem nước Pháp và các nước phương Tây như thế nào để về giúp đồng bào mình ”.

-- Trích Chương 1 --