Danh xưng "Miền Đông Nam bộ" được bắt đầu từ thời kỳ có Nam kỳ lục tỉnh, Miền Đông Nam bộ lúc ấy là bao gồm cả ba tỉnh Biên Hòa, Gia Định, Định Tường. Trải qua hơn 300 năm hình thành và phát triển, vùng đất Miền Đông Nam bộ đã có nhiều thay đổi về hành chính đặc biệt về mặt địa danh; tuy nhiên trong tâm thức của nhiều người Nam bộ khi nhắc về vùng đất này đều không thể quên câu ca dao ngọt ngào:

Nhà Bè nước chảy chia hai
Ai về Gia Định, Đồng Nai thì về!

Ngày nay Miền Đông Nam bộ bao gồm các tỉnh: Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Bình Thuận. Riêng Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu được xem là trục tam giác phát triển nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có vai trò quyết định trong chiến lược phát triển cho cả khu vực hiện nay cũng như trong tương lai.

Nhằm hệ thống lại các giai đoạn lịch sử hình thành và phát triển về một vùng đất, Tạp chí Xưa & Nay đã phối hợp với Nhà xuất bản TP. HCM, tập hợp một số bài viết đã đăng trên Tạp chí Xưa & Nay và một số nguồn tư liệu khác để xuất bản sách Miền Đông Nam bộ - Lịch sử và phát triển.

--- Trích Lời giới thiệu ---