Hội Khoa học Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh là tổ chức xã hội nghề nghiệp tự nguyện được thành lập nhằm qui tụ, đoàn kết những người hoạt động trong các ngành khoa học lịch sử, sinh sống trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, để giúp đỡ lẫn nhau về chuyên môn, bảo vệ quyền lợi của hội viên, góp phần phát triển khoa học lịch sử, phổ biến kiến thức lịch sử trong các tầng lớp nhân dân Thành phố. Hội được thành lập năm 1987, là thành viên của Hội khoa học Lịch sử Việt Nam và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Trong hai mươi năm qua Hội Khoa học lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh đã có những hoạt động tích cực góp phần thúc đẩy việc nghiên cứu sử học và phổ biến kiến thức lịch sử nhằm giáo dục truyền thống. Đặc biệt trong 5 năm gần đây, Hội đã phát động việc nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, xã hội… của vùng đất Nam Bộ, tuyển chọn những bài viết có giá trị của các hội viên để xuất bản được 5 tập Nam Bộ – Đất và người (phối hợp với Nhà xuất bản Trẻ). Công trình này được Hội khoa học Lịch sử Việt Nam, Hội khoa học lịch sử các tỉnh, thành khác, giới sử học trong cả nước đánh giá cao và được tuyển chọn giới thiệu ở nước Pháp. Qua việc tham gia 5 tập Nam Bộ – Đất và người, đã và đang hình thành những nhà nghiên cứu trẻ có triển vọng kế thừa thế hệ các nhà sử học đàn anh. Công trình “ Nam Bộ – Đất và người ” tập 6 ra mắt bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập (1987-2007) và Đại hội đại biểu Hội Khoa học lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ V (nhiệm kỳ 2007-2012). Đây là công trình mang tính chất tổng kết, nhìn lại một chặng đường hoạt động nghiên cứu của Hội nên bên cạnh những bài viết mới, Ban biên tập còn tuyển chọn thêm một số bài viết của hội viên đã công bố trên ấn phẩm khác, nhằm mang lại một cái nhìn tương đối toàn diện về những vấn đề lịch sử - văn hóa vùng đất Nam Bộ, về một thế hệ những người nghiên cứu trẻ ở Thành phố Hồ Chí Minh. Với sự tham gia nhiệt tình của các nhà khoa học, của toàn thể hội viên, Hội Khoa học lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh hy vọng sẽ tiếp tục cho ra đời những công trình nghiên cứu mới và có giá trị cao.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 5 tháng 1 năm 2008
PGS. HUỲNH LỨA