Mặc Tử là một nhân vật kỳ dị nhất của Trung Hoa, kỳ dị từ tên
họ, tới tư tưởng và đời sống, kỳ dị tới nỗi gần đây người Trung Hoa ngờ rằng
ông có dòng máu Ấn Độ hoặc Ả Rập (!) chứ không thể là con cháu của Phục Hi,
Thần Nông được.
Họ là họ Mặc, một họ mà trước ông và sau ông cơ hồ không có
người thứ hai nào mang tên. Sinh trong giới bình dân, có thể là tiện dân nữa,
ông dùng ngôn ngữ của bình dân, lối lý luận của bình dân, dựng lên một triết
thuyết cho bình dân, bênh vực quyền lợi của bình dân: lập nên một chính đáng kỷ
luật rất nghiêm - có thể nói là một tôn giáo nữa - rất đông người theo, trên
hai thế kỷ ảnh hưởng ngang với Khổng phái, nhưng rồi ảnh hưởng đó chìm luôn
trong non hai ngàn năm, mãi tới đời Thanh mới có người lục các sách cũ để tìm
hiểu Mặc học. Kỳ dị nhất và đáng phục nhất là con người đó có lẽ không vợ con,
suốt đời lo việc thiên hạ, hễ nghe nói một nước nào tấn công nước khác thì dù xa
xôi tới đâu, cũng gấp rút đi tới - có lần đi mười ngày đêm không nghỉ (!) từ Lỗ
tới Sở - để tìm cách thuyết phục, ngăn cản, ngăn cản không được thì tìm cách
bảo vệ giùm nước bị tấn công, bắt mấy trăm môn đệ của mình hi sinh giữ thành
cho, chống với kẻ xâm lăng, và họ tuân lệnh ông răm rắp. Đọc lịch sử nhân loại,
tôi chưa thấy một người thứ hai nào yêu hòa bình, bênh vực kẻ yếu như ông.
--- Trích
Chương I, Thân thế
---