Tess - Một tâm hồn trong trắng là tác phẩm được độc giả thuộc mọi tầng lớp yêu thích nhiều
nhất trong số 14 tiểu thuyết của Hardy. So với Eustacia xinh đẹp theo kiểu
hoang dã, tham vọng vật chất trong Trở lại cố hương và Sue xinh đẹp trong theo
kiểu trí thức, tính nết thất thường, với quan điểm mâu thuẫn về đạo đức, tôn
giáo, hôn nhân trong Jude-Kẻ vô danh thì Tess Durbeyfield chỉ là một nàng thôn
nữ, học hết lớp sáu trường làng, nàng xinh đẹp một cách dân dã như một đóa hoa
đồng nội. Nhưng số phận thảm thương, Tess bị tử hình bằng cách treo cổ do đâm
chết Alec. Số phận đen tối một cách cùng cực dù nàng chỉ có ước mơ rất tầm
thường, nhỏ nhoi, rất con người: có một người chồng mà mình yêu và yêu mình,
sống một cuộc sống vừa đủ, sẵn sàng làm bất cứ công việc chân tay vất vả nào.
Nhưng Alec một điền chủ trẻ tuổi, phóng đãng quyến rũ và hãm hiếp từ năm nàng
mới có mười sáu tuổi, sau đó lại dùng sức mạnh vật chất để chi phối nhằm mục
đích sở hữu nàng như sở hữu một món đồ chơi ưa thích. Khi Tess kết hôn với
Angel nàng đã thú nhận với chồng của mình về quá khứ vào đêm tân hôn. Do quan
niệm quá cứng nhắc về trinh tiết và Angel nghĩ rằng mình bị lừa đã rời nước Anh
đến Brazil lập nghiệp để suy nghĩ kĩ hơn về mối quan hệ vợ chồng anh.
Thông qua Tess, Thomas Hardy đã thẳng thắn phê phán những quan
niệm cổ hủ và cứng nhắc về tín ngưỡng, đạo đức trong tình yêu và hôn nhân của
thời kì Victorian. Chính vì lẽ đó mà khi nó được công bố lần đầu năm 1891 đã bị
chỉ trích kịch liệt.